Dag 8: Gedenken en stilstaan

Vandaag was een dag van gedenken en stilstaan. Vanmorgen zijn wij naar Yad Vashem geweest. Hier mochten wij stilstaan bij de verschrikkingen die het Joodse volk heeft moeten doorstaan in de Tweede Wereldoorlog. Verschrikkelijke beelden kwamen langs die op velen van ons een diepe indruk maakten. Ze gaven goed weer wat voor een hel de shoah moet zijn geweest.

Na een bewogen ochtend in Yad Vashem, kregen wij een lekkere lunch bij Albert en zijn vrouw. Daar kregen wij de kans te spreken met een tweetal overlevenden van de holocaust. Een van hen was een childsurvivor, een overlevende die nog te jong was om zich zaken uit de oorlog te herinneren. De ander was ten tijde dat de oorlog begon 16 jaar. Elk van hen stonden voor idiote uitdagingen.

Neem bijvoorbeeld de childsurvivor. Van hem hoorden wij over fouten van Nederland. Hij was na de oorlog geregistreerd als vreemdeling. Zijn moeder was vermoord in de oorlog, zijn vader was altijd buiten beeld. Pas op zijn 24e, toen hij verhuisde naar Israel, kreeg hij zijn eerste identiteit. Nederland had hem een identiteit aangeboden op zijn 18e. 18 jaar te laat.

Ook hoorden we van andere misstanden. Voor de oorlog waren weinig Joodse vluchtelingen uit Duitsland welkom omdat Nederland, met toen nog geen 10 miljoen inwoners, anders te vol zou worden. Het is niet met zekerheid te zeggen hoeveel mensen gered hadden kunnen worden als er ander beleid was gevoerd. Bovendien zorgde Nederland niet voor een warm welkom voor de holocaust overlevenden. Zij konden hun huizen niet meer in en kregen belastingaanslagen over jaren dat ze in kampen hadden gezeten.

Na deze zware uren hebben we de rest van de middag in de verschillende groepen aan onze onderzoeken gewerkt. Zo mochten een groep in de Grafkerk een Armeense priesterstudent spreken.

Al met al een heftige maar productieve dag.